Historia
Kujawiak to jeden z polskich tańców narodowych. Wywodzi się z Kujaw (taniec kujawskiej wsi) i tam tańczono go w pierwotnej formie na zabawach i weselach jako taniec miłosny i zalotny. Sprzyjały temu melodie kujawiaka, które są sentymentalne, tęskne, rzewne, pełne liryzmu i poezji. W XIX w. kujawiak znany był już w całej Polsce i chętnie tańczono go jako taniec spokojny, odzwierciedlający nastrój zadumy. Największą popularnością cieszył się na przełomie XIX i XX wieku.
Kujawiak jest najwolniejszym i najspokojniejszym tańcem narodowym o metrum 3/4. Charakterystycznym poruszaniem się jest jednostajny i płynny ruch wirowy pary tanecznej podczas okrągłego, obustronnego ujęcia tańczących na nieco ugiętych kolanach, przy wyprostowanym tułowiu. Ruch obrotowy pary tanecznej sprawia wrażenie, że tańczący tkwią w miejscu, a podłoga obraca się razem z nimi. Czasem taniec zostaje ożywiony przez elementy popisowe tancerzy: hołubce, krzesany, podskoki z klaśnięciem lub uderzeniem o kolano. W żadnym innym tańcu narodowym nie wykonuje się takich przytupów jak w kujawiaku; są one w tym tańcu bardzo ciche, delikatne i wykonywane jakby przy stonowanej dynamice ruchowej. Piękno kujawiaka zawarte jest w jego sentymentalnym, aczkolwiek nie pozbawionym dynamizmu charakterze, w pełnych liryzmu melodiach, którym wtórują nastrojowe przyśpiewki.
Strój
Strój kujawski dla tancerki to jednokolorowa spódnica z pasem w innym kolorze u dołu, czerwony lub biały fartuch ozdobiony białym haftem, do tego biała bluzka z falbankami i gorset czarny zdobiony złotymi cekinami lub granatowa kamizela z rękawami ozdobiona czerwonymi cekinami. Strój kujawski dla tancerza to czarne buty, spodnie i kamizela bez rękawów koloru niebieskiego/granatowego, biała koszula i czerwony pas (podobny do szerokiego szala z frędzlami). Na głowie czarny kapelusz. Zespoły tańczą kujawiaka bardzo często w stroju łowickim.
Tekst Jadwiga Madej