Tańce Warminskie

Warmia to kraina historyczna północno-wschodniej części Polski leżąca w obecnym województwie warmińsko-mazurskim. Nazwę swą wzięła od pruskiego plemienia Warmów, które zamieszkiwało ten obszar w średniowieczu.

Ludowa kultura taneczna Warmi charakteryzuje się bogactwem form tanecznych. Do najpopularniejszych tańców należą: polki (zwane „drobnymi”), walce (tzw. „równe”), oberki („podcinacze”), polonez nazywany tutaj „polonaizą” oraz dwa tańce znane w całej Polsce: krakowiak i kozak. Wiele tańców warmińskich posiada bardzo oryginalne nazwy: wilk, baran, pofajdok (‘nicpoń, gałgan’), szot (określany jako równy i piękny), kosejder, baba, puszczany, szewc, kowal, kłaniany, polka-mazurka. Do nowszych tańców regionu należą tzw. okrągłe, tańczone jednostajnym ruchem wirowym po kole do tych samych melodii. Charakterystycznymi elementami folkloru tanecznego Warmii są tzw. warmińskie trompania. Jest to dwukrotne tupnięcie obcasem i całą stopą, które jest wykonywane ze skocznym podrygiwaniem i zgięciem kolan. Spotykane są również zabawy taneczne np. „A nogami drap, drap, drap“; „Hejduk“ i „Żabka“. Cechą znamienną tańców warmińskich jest obecność pieśni. Jedną z najbardziej znanych przyśpiewek jest piosenka, do której tańczono Pofajdoka:

Miała baba pofajdoka, roz, dwa, trzy.

Wsaziuła do na cieloka, roz, dwa, trzy.

Cielok ryczy, ogón zador,

Matka wrzeszczy, wróć sie nazod, roz, dwa, trzy.

Tańce warmińskie wykazują związki z folklorem tanecznym Wielkopolski, Pomorza i Mazur.

Strój

Męski strój warmiński składał się z filcowego kapelusza, koszuli, kamizelki z ośmioma błyszczącymi metalowymi guzikami, sukmany i dwóch rodzajów spodni: krótkich związywanych poniżej kolan wstążką, do których noszono płytkie obuwie skórzane i spodni długich, do których noszono długie buty z cholewami.

Strój kobiecy składał się z koszuli, długiej spódnicy lub sukni (spódnicy z doszytym gorsetem), zapaski, dopasowanego jednobarwnego gorsetu bez rękawów (twz. stanika) lub kabaty z długimi rękawami. Ozdobę stroju stanowił czepiec – twarda mycka – zakładany w dni świąteczne.

Strój warmiński przestał być noszony pod koniec XIX wieku.

Tekst Jadwiga Madej, tłumaczenie na niemiecki Patrizia Krafczyk